Birleşik Devletler Finansal İzolasyon Taktiğini Sürdürüyor

Kuzey Koreye karşı yeni uluslararası yaptırımların etkili olup olmayacağı hakkında tartışmalar sürerken, Bush yönetimi yeni yasal amerikan yöntemleri kullanarak Kuzey Kore ve İranı uluslararası finansal sistemden kopartmakta bazı gelişmeler kaydetmiş görünüyor.

Amerikan yetkilileri ve bankacılık uzmanları, finansal düzenini Kuzey Kore ve İran üzerinde baskı uygulamak için kullanan Amerikan kampanyasının net tavırlarla desteklenen üstü kapalı tehditlerin bir karışımı olduğunu belirtiyorlar.

Geçen yıl boyunca,Amerikan yetkilileri Birleşik Devletlerin terörist gruplar ya da nükleer maddelerin yayılmasıyla ilgisi olduğunu söylediği belirli İran ve Kuzey Kore şirketleri ile iş yapmanın riskleri konusunda deniz aşırı ülkelerde bulunan özel bankaları uyarmak için görüşmeler yaptılar.

Uzmanların belirttiğine göre,ziyaretlerin söylenmemiş önemli mesajlarından biri Birleşik Devletler hükümetinin son olarak Amerikan Bankalarının terörizmle bağlantılı olan gruplarla iş birliği yapan finansa kurumlarla çalışmasını yasaklayabileceğidir.
Baskı kampanyası belirli eylemlerle destekleniyor.En göze çarpanı Birleşik Devletlerin geçen hafta Amerikan bankalarının terörist gruplarla bağlantısı olduğu söylenen önde gelen bir İran bankasıyla petrol satışıda dahil iş yapmasını yasaklamasıydı.

Bankacılık yetkilileri ve uzmanların belirttiğine göre, Amerikan kampanyasının sonucu olarak bazı yabancı bankalar Kuzey Kore ve İranla bağlarını koparıyor.

Fakat, nükleer amaçları yüzünden K.Kore ve İranı ekonomik olarak cezalandırmakta tek taraflı bir başarı elde edilirken bazı uzmanlar İrana karşı hareketlerin eğer o ülke büyük petrol ticareti için nakitlerini dolardan başka bir para birimine çevirirse ,en azından, Amerikan ekonomi çıkarlarına zarar verebileceğini belirtiyorlar.

Birleşik Devletler önlem olarak kısmen tek taraflı bir tavır sergiledi ki uluslararası yaptırım uygulama çabaları sıkıntıya girdi.

Bu önlem, eğer cumartesi günü K.Koreye karşı Birleşik Devletler yaptırımı kabul edilirse, bu Birleşik Devletlerin umduğu kadar etkili olamayacağını kanıtı olarak kalabilir.

Pek çok uzman, küresel ortak bir çabanın tek taraflı Amerikan çabalarından daha etkili olacağını ifade ediyor, fakat Birleşik Devletler kendi kanun ve baskısının yaratıcı kullanımıyla sıkıntı çekebilir. Bank Saderat gibi İran bankalarıyla iş yapma yasağı bu bankanın dünyadaki diğer bankalarla iş yapabilmesi için artık Amerikan Doları elde edemeyeceğini ifade ediyor.Bank Saderat İranın en büyük altı bankasından
biridir.

Yasaklanmış aktivitelerin teknik terimi u dönüşüdür.Böyle bir manevra, Amerikan bankasından alınan dolarları İran bankasının Avrupadaki bir banka hesabına yatırması için Avrupada bir bankayla temasa geçebilen bir Alman müşteriye İranın petrol satmasına izin verir.U dönüşü uygun bir kelimedir çünkü ; para bir Birleşik Devletler bankasına transfer ediliyor ve hemen bir Avrupa bankasına dolar olarak geri dönüyor.

Birçok bankacılık uzmanı gelecek aylarda Birleşik Devletlerin Amerikan Bankalarının İrandaki diğer önde gelen bankaları da kapsayan işlemlerini yasaklayacağını öngörüyor.Çünkü; bankacılar arasında tüm İran Devlet bankalarının Bank Saderat gibi aynı yönteme başvuracağı hakkında yaygın bir çıkarım var.En muhtemel sonuç; tüm petrol satışları için uluslararası para değeri ve petrolünü dolar için satmanın İranı sıkıntıya sokacağıdır.

Washington daki Gibson, Dunn&Crutcher da ekonomik yaptırımlar üzerine uzmanlaşan hukukçu Judith A. Lee Birleşik Devletlerden gelen bu baskı oldukça dramatiktir dedi.

Amerikan yetkilileri Bank Sedarata karşı hareketin diğer İran bankalarına da uygulanıp uygulanmayacağını söylemeyi reddettiler. Hazineden sorumlu Stuart Levey geçenlerde terörizm ve finansal zeka açısından geçen iki yıl içinde Birleşik Devletlerin K.Kore ve İran gibi ülkeler üzerinde finansal baskı kurmak için finansal yöntemleri nasıl en iyi şekilde kullanabileeği hakkında pek çok ders aldığını söyledi.

Geçen yıl, Mr.Levey İrana yapılan baskının etkili olması için Avrupadaki pek çok ülkeye ve Singapur, Çin, Macao, Hong Kong, Vietnam ve G.Koreye K.Kore ile bağlarını koparmaları konusunda baskı oluşturmak için seyehat etti.

Mesaj yaklaşık bir yıl önce Birleşik Devletlerin, yetkililerin K.Korenin nükleer çalışmaları, para aklama ve sahte para basımında yer aldığını belirttiği Macaodaki Banco Delta Asia Bankasıyla finansal ilişkileri yasaklamasıyla kuvvetlendirildi.

Geçen hafta, Mr.Levey deniz aşırı ülkelerdeki en azında yirmi iki finansal kurumun K.Kore ile iş ilişkilerini sınırladığını ya da askıya aldığını söyledi. Örneğin; Çin Bank Chinanın Macao şubesindeki K.kore hesaplarını dondurdu ve K.Kore sınırına yakın bölgede sahte Amerikan doları dolaşımına karşı sıkı tedbirler aldı.

Amerikan yetkilileri , yönetimin bunun gelecek için önemli bir yol oluşturabileceğini ümit ettiğini söylediler.

Pazar günü hazine yetkilisi Çinin finansal sistemini istismardan korumaya devam etmeyeceğine inanmak için bir nedenimiz yok dedi.

İran içinse, İsviçredeki Credit Suisse ve UBS, İngilterede HSBC ve Hollandadaki ABN Amronun da içinde bulunduğu birçok Avrupa bankası İran banka ve şirketleriyle iş yapmadaki sınırları duyurdu.

Lehman Brothers da önemli bir ekonomist olan Edward Morse Bir dizi bankanın İranla iş yapmadığını ve İrana sermaye akışını önemli ölçüde sınırladığını görüyoruz dedi.

Geçen hafta hazineden sorumlu Henry M.Paulson Jr.,dünyadaki tüm bankaların Amerikan kaynaklarına göre kanuna aykırı aktivitelerde bulunan otuzdan fazla İran şirketi ve hükümet yatırımlarıyla iş yapmayı bırakmaları için, Singapurda uluslar arası bir toplantı yapmayı önerdi.

İran Merkez Bankası yöneticisi Ebrahim Sheibany uluslararası finans toplantısında yerel bir gazete İranın petrol satışını dolardan avro yada Asya nakitine çevirmesi dışında hiçbir seçeneğinin olmadığını belirtmesiyle Amerikanın İrana karşı hareketinin etkili olduğunun kanıtı da aynı toplantıda ortaya çıkmış oldu.

Doların başka bir para birimi ile değiştirilmesinin Birleşik Devletlere zarar verebilecek istenmeyen bir etkisinin olup olmayacağı bir tartışma konusudur.

Bazı uzmanlar İranın doları başka bir para birimiyle değiştirmesinin tehlikeli olduğunu söylüyor ki ; Birleşik Devletleri dolar alıcılarını teşvik etmek için faiz oranlarını yükseltmeye zorlayarak para rezervi olarak doların duruşunu zedeleyebilir.

Yatırımcı bir bankacı ve Carter yönetiminin eski maliye sorumlusu John G.Heimann Bu, sonucun açıkça doları zayıflatacağı bir adımdır dedi.Ne olursa olsun düşünülmesi gereken kendi ayağımıza kurşun sıkıyor olmamızdır.

Steven R.Weisman - New York Times 16 Ekim 2006
Çeviri: Sümeyye Bozkurt